De antropologische blik, en nog meer dingen.

Als een echte antropoloog fascineert de Rwandese cultuur mij natuurlijk heel erg. Net zoals iedereen sta ik elke dag nog steeds verbaasd over sommige gewoonten en dingen die je tegenkomt. Dingen die hier heel normaal zij,n zouden in Nederland echt te bizar voor woorden zijn. Zo reed ik bijvoorbeeld laatst ’s nachts op een moto naar huis. Ik had het een beetje laat in de gaten, maar volgens mij zijn we minstens een halve kilometer met de motor uit met een rotgang de berg afgerold en toen we heuvelop gingen zette de driver doodleuk zijn motor weer aan. Dat gebeurt hier wel eens vaker, op die manier sparen ze benzine, heel efficiënt ;-) Je went eraan. Veel busjes hierzo hebben af en toe ook een beetje moeite met starten, dan rollen ze hem vaak ook eventjes de berg af om op die manier de motor weer te starten. Ook vallen deuren er vaak half uit of liggen hebben ze geen achterruit meer. Nieuwe busjes zijn nergens voor nodig, zolang het nog rijdt is het prima toch!

De leukste weetjes over de Rwandese cultuur kom je echter vooral te weten via gesprekken. Ik praat heel veel en heb echt ontzettend leuke gesprekken soms. Zo is de headmaster van school (Wilson is zijn naam geloof ik) heel erg geïnteresseerd in de Nederlandse cultuur en telkens als ik hem spreek vraagt hij honderduit over Nederlandse gewoonten en gedragingen. Hij wilt alles weten over klimaat, landschap, geloof, school, werk, auto’s, relaties, drugs, prostituees, abortus, eten, echt alles! Die man is zo leuk om mee te praten, hij is super enthousiast. Hem zou ik heel graag wel eens in Nederland willen uitnodigen, hij zou zijn ogen helemaal uitkijken denk ik.

Na ons verjaardags/afscheids feestje van vorige week speelden we met een aantal jongens en meiden een spelletje waarbij we elkaar vragen stelden. Bart stelde aan Mubarak de hele scherpe vraag wat hij zou doen als hij zijn eventuele vriendin zag zoenen met een meisje. Mubarak vertelde dat dat voor hem ontzettend gezichtsverlies zou zijn, aangezien hij dan het gevoel heeft als man te kort te hebben gedaan bij zijn vriendin waardoor ze dus voor een vrouw kiest. Hij zou haar dus liever met een andere jongen zien zoenen dan met een meisje. Bart legde uit dat dat voor hem anders zou zijn. Veel jongens in Nederland vinden het niet zo erg als hun vriendin met een meisje zoent (sommige jongens vinden het zelfs sexy), maar wanneer ze met een andere jongen zou zoenen zou hij haar waarschijnlijk dumpen. Dat konden de tutoren dan weer echt niet geloven!
Een ander liefdesonderwerp waar veel mensen me al eens naar hebben gevraagd zijn de zogenoemde ‘liefdescontracten’. Ik weet niet of jullie het kennen, maar voordat ik hier kwam had ik er nog nooit van gehoord. Het verhaal gaat dat wij, voornamelijk Europeanen en Amerikanen, contracten sluiten als man en vrouw om te trouwen voor een bepaalde periode, zoals een jaar, en daarna uit elkaar te gaan. Als ik vraag waarom we dat in vredesnaam zouden doen komen ze niet echt met een antwoord, maar ze denken vaak dat het komt doordat mensen die bijvoorbeeld niet zo snel relaties hebben het doen voor hun familie (om te laten zien: zie je, ik kan het wel!) of om bepaalde behoeftes te vervullen zoals het krijgen van een baby. Ik vond het een heel grappig verhaal, maar ik merk dat wel heel veel mensen er over beginnen.. Als iemand me kan uitleggen waarom de mensen dat hier denken dan wil ik het graag horen :) Iedereen hier gelooft er namelijk heilig in dat wij in Nederland dat allemaal doen en het is heel moeilijk om hen te overtuigen dat dat niet zo is.

Ook beweerde Mubarak laatst dat vrouwen sowieso zwakker, slechter en dommer zijn dan mannen. Fysiek zwakker dat kon ik wel begrijpen, maar hij beweerde stellig dat wij ook mentaal stukken zwakker zijn. Ahummm, op dat moment komt het feminisje in mij wel even naar boven! Wat hebben we daar een grote discussie over gehad zeg. Nu snap ik wel waarom hij dat een beetje denkt, want veel topbanen in Rwanda zijn hier toch voor de mannen. Maar het is zo moeilijk om hem uit te leggen dat het echt niet altijd zo hoeft te zijn en dat de rollen, zeker in het Westen, steeds vaker omgedraaid zijn. Ik vroeg hem bijvoorbeeld waarom het merendeel van de Nederlandse vrijwilligers dan meisjes waren, en waarom ik bijvoorbeeld op mijn werk (de lunchroom) alleen maar vrouwelijke collega’s heb; zo zwak en dom zullen we dan toch niet zijn neem ik aan? Ook vertelden we dat het baren van een baby niet bepaald een makkelijk klusje is waar je ook best sterk voor moet zijn (oké ik heb geen ervaring natuurlijk, maar ik hoor verhalen). ‘Achh’, zei Mubarak, ‘dat is maar 9 maanden, daarna ben je er weer vanaf!’ Juist ja, en die negen maanden daar merk je vast ook niks van, en daarna.. zit je wel met een baby opgescheept waar je ook weer voor moet zorgen. Dat klusje is hier in Rwanda zeker niet iets wat de mannen graag op zich nemen. Zondag zagen we toevallig voor het eerst een man lopen met een kind in zijn armen, daar waren we heel erg verbaasd over!

Een ander leuk onderwerp blijft natuurlijk de kerk. Voor diegene die mij niet zo goed kennen: ik ben wel bekend met de kerk (ik ging vroeger altijd mee), maar ben een beetje van het geloof afgevallen. Ik kan me wel inleven waarom mensen geloven en naar de kerk gaan, maar af en toe blijft het ook wel weer onbegrijpelijk. Toen ik Mubarak bijvoorbeeld vertelde dat ik niet gelovig ben zei hij meteen dat ik in de hel zou komen. Maakt niet uit hoe goed ik verder leef, het is toch al gedaan met me. Ik vertelde hem hierop dat ik bij mijn geboorte wel gedoopt was. Toen zei hij direct: ‘ooh, maar dan kom je wel in hemel!’ Juist, zo makkelijk kan het gaan dus ;-) Echt uitleggen waarom ik dan wel in de hemel kom kon hij niet, ik dacht namelijk dat je wel naar de normen en waarden van God moest leven. Wat als ik crimineel word ofzo? Nee hoor zei hij, mijn zonden zouden wel vergeven worden. Pfjieeuww, dan is het goed! ;-)
Met een andere vriend heb ik soms echt hele grote maar ook leuke discussies over het geloof. Hij kwam er bijvoorbeeld mee dat er in Italië een keer een concert van Madonna was afgelast omdat dat concert te dicht in de buurt van een kerk zou zijn. Haar concert zou slecht zijn omdat ze waarschijnlijk halftnaakt zou optreden en daarbij het geloof disrespectvol behandelde. Die vriend van me vond het een goede beslissing, want hij vind dat de kerk er is om mensen te beschermen tegen dat soort onheil. Als er teveel democratie is kunnen er spanningen ontstaan en daarom moet de kerk af en toe gewoon beslissingen nemen voor het volk. Ik was het hier uiteraard niet helemaal mee eens. Als iedereen wist wat er bij het concert zou gaan gebeuren dan kunnen ze wel voor zichzelf beslissen of ze behoefte hebben om dat te gaan zien of niet. De discussie heb ik uiteindelijk maar afgekapt want we vonden beide dat we wel heel erg gelijk hadden ;-)

Diezelfde vriend vind dat ik overigens wel heel vaak ‘why??’ vraag. Tja, een antropologentrekje dat een beetje in me zit denk ik, ik wil gewoon graag weten waarom mensen dingen doen en waarom ze bepaalde dingen denken. Hij vond het erg interessant, omdat hij inderdaad eens goed in zichzelf moest nagaan waarom hij iets vind of doet. Iets wat Rwandezen niet zo heel vaak hoeven te doen heb ik het idee. Op school en universiteit nemen studenten vaak over wat de leraar hun verteld en op het bord schrijft en dit moeten ze in hun hoofd stampen voor examens. Echt kritisch over de stof nadenken zit er niet echt in, terwijl wij in Nederland juist leren om onze mening te geven door bijvoorbeeld het schrijven van betogen. Heel verschillend allemaal. Maar dat kan ook niet anders als je beseft hoe weinig middelen ze hier hebben. Geld voor boeken hebben ze niet, dus die gebruiken ze ook niet. Als ik hen vertel dat ik elk jaar 2x een stapel boeken koop dan kijken ze me erg ongelovig aan. Ik voel me dan echt weer zo bevoorrecht dat ik dat wel kan..

Ennn wat gebeurt er verder allemaal hier in Rwanda:
Vorige week zondag ben ik met Carolien naar een fashionshow geweest in het Serena Hotel. Het was een modeshow van een vriendin van een vriend van ons. We dachten dat het best groots zou zijn, maar het was weer lekker op z’n Rwandees. De zaal zat maar halfvol, de lichten vielen uit, de muziek stond te hard waardoor de gastheer niets kon vertellen en de modellen liepen te snel (Rwandezen lopen echt nooit snel, maar bij een modeshow opeens wel.. niet handig!) Maar de kleding was over het algemeen wel heel leuk! Het was moderne kleding maar dan met Afrikaanse printen. Ik heb vandaag op de markt ook mijn Afrikaanse stoffen afgegeven in de hoop dat ze er een mooi jurkje en rokje van gaan maken, donderdag kan ik ze ophalen, ben benieuwd!

Woensdagnacht zijn Anoek en Bente, twee meisjes uit Wageningen, aangekomen. Dit ging uiteraard niet helemaal gesmeerd want Anoek’s koffers (ja beide ja) waren niet met haar meegekomen. Erg irritant, maar na 5 (!!) dagen bleken ze er wel weer te zijn gelukkig. Ze zullen drie maanden op de King David verblijven en willen lessen geven in handenarbeid. Stiekem is het wel weer fijn om weer wat Nederlands om je heen te hebben (: Ik heb hen de eerste dagen een beetje rondgeleid op school, meegenomen naar town, en we zijn naar de memorial geweest. Ook al was het de tweede keer dat ik de memorial bezocht, het is en blijft ontzettend indrukwekkend.

Afgelopen woensdag ben ik naar de community geweest waar Noel de afgelopen acht weken heeft gewerkt. Deze community ligt ongeveer een uurtje van Kigali vandaan, naast Rwamagana. Noel werkt voor Thinkimpact, een Amerikaanse organisatie. Een stuk of 15 Amerikaanse studenten zijn voor 8 weken naar de community gekomen om in groepjes samen met de bevolking aan ideeën te werken over waar de community behoefte aan zou hebben. Woensdag was de feestelijke dag waarop alle groepjes hun ideeën presenteerden. Vanuit Kigali hadden ze twee busjes geregeld zodat we naar het dorp konden komen. Dit ging natuurlijk niet helemaal van z’n leien dakje, want mensen waren te laat, de busjes reden sloom en halverwege stopte de motor van één busje helemaal met werken. Niet handig, maar geen nood! Er werd gewoon een passerend busje aangehouden, alle passagiers die daarin zaten werden eruit gegooid en wij konden weer verder.
Eenmaal aangekomen in de community werden we onthaald met veel gezang en dans. Minpuntje was alleen dat het nogal ging regenen. Acht weken lang hadden ze alleen maar zon gezien en net op dé dag ging het regenen. Uiteindelijk viel het wel mee en was het best een leuke dag. De dorpelingen waren erg impressed van zoveel blanken en ook de kinderen (waarvan er echt opvallend veel aanwezig waren!) vonden het erg leuk. Jammer was alleen dat de presentaties in Kinyarwanda waren en tja.. daar versta ik nog steeds vrij weinig van.
Afgelopen zaterdag zijn dezelfde Amerikaanse studenten naar het huis van Noel gekomen voor een afscheidsbarbeque. Ik moet zeggen dat ik niet altijd zoveel met Amerikanen heb (ze kunnen soms zooo amazing wauw great Amerikaans zijn, daar hou ik niet zo van), maar met een aantal was het wel heel erg gezellig! En het eten was heerlijk (geit jammie!)

Verder ben ik nog een beetje uit geweest met vrienden, dat is iets wat ik wel echt ga missen in Nederland. Ik kan echt genieten van al die jongens en meisjes die helemaal los gaan op de dansvloer en ook echt goed kunnen dansen. De jongens slepen je mee en begeleiden je met wat salsapasjes, dat moeten ze in Nederland ook maar eens doen in plaats van suf met een biertje in hun handen staan. Wat verplichte salsalessen in Nederland voor iedereen op de middelbare school zou geen gek idee zijn!

Ennn niet geheel onbelangrijk een kleine update over mijn speeltuin project:
De grond ligt er helemaal klaar voor, en de materialen moeten nu gekocht worden. Men zei dat dat vorige week helemaal goed zou gaan komen, maar dit is Rwanda.. daar moet je nog wel een stuk of 20x achteraan ;-) De engineer van het hele bouwproject heeft al mijn tekeningen en de lijst met materialen en ik dacht dat hij via Annet ook de opdracht had gekregen om te gaan kijken voor een leverancier, maar communicatie gaat hier niet altijd zo goed. Zeker niet tussen hem en mij, want hij spreekt niet zo goed Engels (behalve dingen als: it is going good, yes it is nice, it will be beautiful! Jaja dat weet ik ook wel, maar dan moet het er wel komen natuurlijk!). Dusja, ik moet op gesprek bij Annet, maar zij is een beetje druk. Annet zegt dan aan de telefoon dat ze binnen 15 minuten terug op school zal zijn, maar is eigenlijk gewoon de hele middag niet aanwezig. Tja, irritant, maar het is nu eenmaal niet anders. Het heeft ook niet zo heel veel zin om echt een afspraak met haar te maken, want ik heb al vaker meegemaakt dat ze er dan toch ook niet echt is. Morgen een nieuwe poging wagen dan maar. Ik hou jullie op de hoogte!

Tja, de tijd vliegt echt. Over twee weken ongeveer ben ik alweer thuis. Bizar! Hans, Hans & Jan Willem (van de organisatie) zeiden van te voren al; kan je er geen maandje aan vast plakken. Maar hoe graag ik het ook zou willen, ik moet terug naar de collegebanken :( Twee maanden is echt te kort, dat is zeker. Maargoed, ik heb nog twee weken te gaan en daar zal ik dan dus ook keihard van gaan genieten en ik heb nog een hoop te doen!

Veel liefs!

EN OHJA, HEBBEN JULLIE MIJN VORIGE REISVERSLAG/OPROEP WEL GELEZEN? Zo niet, doe nog maar eens! :)