Een heftige week

Het is alweer een tijdje geleden dat ik een blog heb geschreven, en er is dan ook veel gebeurt in de tussentijd. Helaas waren dit geen leuke dingen. Anderhalve week geleden is plotseling onze goede vriend en medewerker Bedu overleden. Op zaterdagavond ging hij nog met de motorking richting een ander dorp om goederen te halen, waarbij hij een fataal ongeluk heeft gehad. Zijn motorking was volgeladen met spullen en is omgevallen, en hij heeft daarbij zijn nek gebroken. Heel bizar. Er zijn sinds die avond veel dingen op me afgekomen die ik niet gewend ben. Het ziekenhuisbezoek op de bewuste avond was bijvoorbeeld al een vreemde ervaring. Niemand kon mij vertellen wat er precies met Bedu aan de hand was omdat de dokter hen nog niks had verteld, maar toen ze mij naar zijn bed brachten (hij lag nog gewoon op een ziekenzaal tussen andere mensen) was het overduidelijk dat hij al dood was. De manier waarop de doktoren handelen is ook echt heel anders dan ik gewend ben. Om 12uur ’s nachts werd er nog een slome dokter uit zijn bed opgetrommeld, die dan alleen verteld ‘ja hij is overleden’ (ja duh, dat kan ik zelf ook wel zien). Wat dan precies de oorzaak was maakt niemand heel veel uit geloof ik. ‘It’s God’s decision’.

De manier van rouwen vond ik heftig. Toen we ’s nachts terugliepen van het ziekenhuis naar huis werd er gehuild, geschreeuwd en gezongen. Thuis aangekomen werden de kinderen hier wakker van, en ook hun emoties waren net zo heftig. De buurt hoorde dit natuurlijk dus om 1uur ’s nachts stond onze compound vol met rouwende en huilende mensen. Bijzonder vond ik echter dat na bijna een halfuur huilen en schreeuwen de mensen een beetje begonnen te bedaren. Ze probeerden elkaar te sussen, en op een gegeven moment was het een tijdje muisstil in de tuin. Ik heb gemerkt dat dit ongeveer altijd zo gaat. Tijdens de dagen erna gebeurde het regelmatig dat er mensen in huilen uitbarstten. De mensen huilen een tijdje, dan gaan anderen hen een beetje sussen, en uiteindelijk gooien ze een plens water in hun gezicht en lopen ze daarna weer rond alsof er niks is gebeurd.

In de dagen daarna was het vooral ontzettend druk in en rond het huis. Wanneer er iemand is overleden is het de gewoonte om de nabestaanden te komen groeten en te condoleren, en dus kwamen er regelmatig mensen binnen. Ook de familie kwam langzamerhand vanuit het hele land hierheen. Aangezien de meesten van ver weg kwamen bleven er ook een heleboel mensen slapen. De solidariteit bij de mensen is enorm groot. Monica (Bedu’s vrouw) is in de dagen tot de begrafenis opgevangen door haar vriendinnen die dag en nacht bij haar zijn gebleven. Ze werd gevoerd, gewassen, en heeft vooral veel dvd’s gekeken. Ook de kerk was er intensief bij betrokken en heeft veel voor ons geregeld (ook m.b.t. het vervoer van Bedu’s lichaam naar huis en nog wat zaken bij de politie).
In het huis werd er ondertussen voor iedereen gekookt en zakken water binnen gesleept. Vooral de avond voor de begrafenis – woensdagavond – heb ik met verbazing staan kijken. Ik was gaan eten bij vrienden en toen ik om half 11 thuis kwam zat de hele tuin vol met mensen. Er waren op verschillende plekken vuurtjes aangestoken en groepjes vrouwen zaten enorme potten met eten voor te bereiden: twee groepen waren rijst aan het klaarmaken, een groep de saus, en de andere groep het vlees. De volgende ochtend werd dit in warmhoudbakjes gestopt met een lepel en een flesje cola, en zo zijn op de dag van de begrafenis alle gasten (en geloof me, dat waren er behoorlijk veel!) netjes verzorgd.
Ik heb me tijdens die dagen vooral met de kinderen bezig gehouden. We hebben tv gekeken en spelletjes gespeeld voor afleiding, maar zo nu en dan zo nu en dan hadden ze ook behoefte om er een beetje over te praten, en ze stelden mij ook voorzichtig vragen over wat ik precies heb gezien in het ziekenhuis. ‘Ik geloof het niet helemaal, gisteren was hij hier nog gewoon’ zei Phillo. En dat is ook zo bizar. Ik had zelf geen hele goede band nog met Bedu opgebouwd want hij was heel vaak van huis, maar precies op de bewuste zaterdag ben ik wel een hele ochtend en middag met hem op stap geweest richting Bolga. En toen ’s avonds gebeurde dat opeens, heel onwerkelijk.

Op donderdag werd uiteindelijk de begrafenis gehouden en dat was een behoorlijk heftige dag. Ik werd om 6uur ’s ochtends al uit bed gehaald omdat Bedu’s lichaam onderweg was van Bolga naar Sandema. Toen de kist bij ons huis arriveerde kwam bij iedereen het besef dat Bedu daar toch echt in lag en barste de hele compound in huilen uit. Vrij snel daarna gingen we naar de kerk. Iedereen werd in een auto of motorking gezet en we zijn in een lange colonne (met veel getoeter) door het dorp naar de kerk gereden. Heel indrukwekkend! De dienst was simpel maar mooi, en daarna zijn we weer in colonne richting het graf gereden. Monica werd door vriendinnen het huis binnengebracht en is daar nog de hele dag gebleven. Ondertussen werd de kist door voornamelijk mannen in het graf gezet en heeft de pastoor nog een paar woorden gezegd. De vrouwelijke familieleden waren hier echter niet bij, die zaten 100m verderop onder een boom te wachten. Ondertussen was ik een van de meiden uit ons huis die ontzettend aan het huilen was aan het troosten, toen ze opeens flauw viel terwijl ik haar vast had (jazeker, ook dat nog!). Het is hier heel normaal om mensen meteen op te pakken en naar het ziekenhuis te brengen, en dus werd ze vrijwel meteen in een auto gestopt en weggereden (en ik nog proberen: nee stop! Leg haar in de schaduw, geef haar wat water! Maar helaas niemand luisterde). Uiteindelijk moest zij nog een hele nacht in het ziekenhuis blijven ook (hoe overdreven ik dat ook vond..) en dus ben ik dezelfde middag,avond en de volgende ochtend nog regelmatig naar het ziekenhuis gehobbeld om haar een beetje te vermaken en eten te brengen.

In het huis was het ondertussen druk, want daar kwamen na de begrafenis alle gasten om te eten en te drinken. Aan het eind van de middag kreeg ik echter opeens te horen dat ze ook nog naar Doninga gingen (het geboortedorp van Bedu) om daar nog een traditionele funeral te houden. Deze traditionele funerals schijnen erg bijzonder te zijn met allemaal rituelen en dit had ik graag meegemaakt, maar desondanks ben ik niet mee gegaan. De hele week was al best heftig geweest en ik had weinig slaap gehad, en ik had weinig zin om dan ook nog een nacht in een dorp verblijven. Daarnaast hing ik er al de hele tijd een beetje bij als ‘outsider’ die geen idee had wat er allemaal aan de hand was en wat er precies ging gebeuren, en dus vond ik het wel lekker om even rustig thuis te blijven. Sarah, ik en de kinderen bleven dus achter. Wij hadden dan helaas weer de taak om het huis op te ruimen, want dat was behoorlijk vies (het afval van het eten en drinken van de gasten lag overal in de tuin..).

Op dit moment is het weer rustig in huis. Monica is met de familie meegegaan naar Accra om daar een tijdje in Marleen’s huis te verblijven en tot rust te komen. De kinderen hebben vakantie dus een aantal van hen zijn ook terug naar hun familie in de dorpen. Vida is hier nog gebleven, en vrijdag komt ook Marleen hier aan. Daar kijk ik erg naar uit! Alles is op dit moment een beetje anders gelopen dan ik had verwacht, en ik denk dat er veel dingen geregeld moeten worden voor dit huis en de projecten. Verder denk ik dat Marleen mij ook veel kan laten zien en vertellen over haar organisatie, dus daar ben ik zeker benieuwd naar! Volgende keer hoop ik dus weer met een wat vrolijker verhaal te komen!

Liefs!