Wist je dat..

Lieve allemaal!

Bij deze nog een blogje met vanalles en nog wat over Ghana. Ik had een deel hiervan eigenlijk al een tijdje klaar staan, maar toen overleed Bedu en heb ik deze niet meer gepost.
Dit is meteen mijn laatste blog aangezien ik ondertussen alweer thuis ben, een maand eerder dan gepland. Met pijn in mijn hart heb ik de kinderen en Sandema verlaten, maar op dit moment zijn er andere prioriteiten thuis. Ik had nog een aantal leuke dingen gepland staan voor de laatste weken, sowieso voor het huis maar ook voor mezelf (reizen!), maar als ik de kans krijg kom ik hier sowieso nog eens terug! :) Het is niet altijd makkelijk geweest om hier te zijn, zeker niet met alles wat er is gebeurd rondom de dood van Bedu. Communicatie is daarnaast ook ontzettend lastig en daardoor voel je je zo nu en dan best eenzaam, maar desondanks heb ik echt een hele toffe tijd gehad. Het is heel bijzonder om een tijdje in Sandema gewoond te hebben en Ghana van zo dichtbij mee te kunnen maken. Ondanks dat de kinderen ook niet altijd makkelijk waren ben ik wel vreselijk van ze gaan houden en ga ik ze ontzettend missen!
Bedankt ook allemaal voor de lieve mailtjes, berichtjes en whatsappjes die ik tijdens mijn verblijf hier heb gehad. Om eerlijk te zijn had ik het niet overleefd zonder contact met de buitenwereld ;-)

En voor nu, nog wat leesvoer :)

Wist je dat..
- Bussen hier nooit vol zitten? Zolang er betaald wordt is er altijd nog wel plek, en als er echt geen plek meer is in de bus dan is er nog wel plek op het dak. Manden, zakken, tassen, tonnen, kippen en geiten worden overal nog tussen gepropt of opgestapeld. Mensen doen meestal ook niet heel moeilijk om elkaar even half op schoot te nemen of om een kind of tas op schoot te nemen wanneer de eigenaar een beetje krapjes staat.

- Bussen hier over het algemeen ook ontzettend verrot zijn? Deuren gaan niet meer open, of zitten juist zo los dat ze eruit vallen. Laatst zat ik ook in een busje waarbij plotseling de halve onderkant los kwam en over de grond heen schraapte. Dat was wel even balen want Sandema was nog ver weg! (Gelukkig was het maar ‘even’ balen, want na 5 minuten had ik al een lift geregeld, yay!)

- Ik hier op veel verschillende manieren wordt begroet, afhankelijk van de persoon die mij groet? Door jonge kinderen wordt ik ‘Smolli Smolli’ genoemd. Ze roepen dit vanaf het moment dat ze mij zien en stoppen daar vaak pas mee wanneer ik uit het zicht ben. Of ik nu teruggroet of niet, ze blijven het roepen (smolli smolliiiiii, smolli smolliiiiiii, smolli smolliiiiiii). En ja, dat is soms heel irritant, zeker aangezien ik gewoon niet weet hoe ik moet reageren. Op elk antwoord dat ik geef reageren ze alsnog met smolli smolli (en jaaaaa dat weet ik nu wel dat ik blank ben).
Wanneer kinderen wat ouder zijn, ongeveer 13 of 14, zijn ze gelukkig een stuk stiller. Vooral meisjes vind ik erg beleefd: ze zetten hun mooiste glimlach op en begroetten mij met een ‘good afternoon how are you’ in perfect engels.
De wat oudere jongens van een jaar of 20 begroeten mij vaak met een ‘TSSS’, soms achtervolgd door ‘Sistah!’. Ik vind dat een hele irritante Afrikaanse lokroep waar ik meestal geen aandacht aan schenk.
Volwassen vrouwen vind ik vaak een beetje verlegen. Ze kijken je wel aan maar pas wanneer ik hen begroet breekt er ook bij hen een glimlach door en groeten ze terug. Groeten is in Ghana heel belangrijk en mensen vinden het leuk dat ik ook een paar woordjes Bouli kan spreken.
Veel volwassen mannen zijn helaas niet zulke fijne begroeters. Sommigen schreeuwen naar me (OBRUUUUUNII! = white lady! ), ze eisen dat ik naar hun toe kom lopen om even te groeten, of ze pakken gewoon mijn hand vast om me mee te nemen naar hun huis (jazeker, en ze zijn dan heel verbaasd als ik dat niet wil). Ze kunnen echt vreselijk opdringerig zijn en ik denk dat ongeveer 80% van de mannen die mij aanspreekt uiteindelijk andere bedoelingen heeft. Ze willen sowieso allemaal mijn telefoonnummer, maar een huwelijksaanzoek na 3 minuten kijk ik ook al niet meer van op. Ook een vrouw die vraagt of je met haar man of haar (15 jaar jongere) zoon wilt trouwen is heel normaal. Ik sla dit meestal af met een ‘nee sorry, ik heb een man en kinderen die in Nederland op mij wachten’. En ja, dit geloven ze!

- De mensen in Sandema verder wel ontzettend vriendelijk zijn? Ondanks het feit dat ik veel wordt nageroepen en dat mensen me lastig vallen met huwelijksaanzoeken heb ik me hier nog nooit onveilig gevoeld en staat er altijd wel iemand klaar om me te helpen!

- De Ghanese autoriteiten hier helaas niet altijd zo aardig zijn? In de laatste week had ik een heftige aanvaring met een Ghanese politieagent. Ik was met de fiets op weg naar vrienden en daarbij moest ik langs de markt fietsen waar het op marktdagen erg druk is. Ik zat wel op mijn zadel, maar hield mijn voeten op de grond en ging heel langzaam zodat ik rustig door de mensenmassa heen kon. Opeens riep er iemand ‘Hey white lady! Come here!’ Maarja, hoe vaak ik dàt wel niet hoor op een dag… dus ik schonk er geen aandacht aan en reed gewoon door. Hij kwam echter achter me aan en pas toen hij mijn fiets vasthield besefte ik dat het een politieagent was.. oeps! Hij was echt super boos en heel intimiderend. Natuurlijk kwamen er ook meteen honderd mensen om me heen staan om te kijken wat er aan de hand was. Ik uitleggen: ‘maar meneer, ik word zo vaak geroepen, begrijpt u dat dan niet? Ik zag gewoon niet dat u politie was’ maar hij vond dat geen goed excuus (‘YOU DON’T LOOK AT PEOPLE WHEN THEY CALL YOU??’ ) Ik ben uiteindelijk maar niet teveel tegen hem in gegaan, heb excuses aangeboden, heb mijn liefste glimlach opgezet, en mocht toen gelukkig doorrijden.

- Het engels van sommige mensen hier soms erg onverstaanbaar is? Wanneer ze een woord niet weten zeggen ze gewoon ‘that thing’ en praten ze vrolijk verder alsof ik wel weet wat ‘that thing’ is.

- Ghanezen overal kunnen slapen? Zittend op stoelen, liggend op smalle houten bankjes, op de grond, in een bus, op de motorkap van een auto, in stilte of met heel veel herrie: Ghanezen kunnen werkelijkwaar overal (doorheen) slapen.

- Alle dieren hier los rondlopen? Schapen, geiten, kippen, honden, ezels, varkens: ze lopen door elk dorp en door elke stad. Wanneer ik in de stad ergens wat zit te drinken of te eten sta ik er al niet meer van te kijken dat er zo nu en dan een varken knorrend naast mijn tafel staat. ’s Avonds worden de meeste dieren door hun eigenaar weer naar hun compound gehaald en ’s ochtends vroeg wordt alles weer vrijgelaten. Zo nu en dan komt het ook voor dat er opeens een koe in de tuin staat terwijl wij niet eens koeien hebben. Wanneer ik vertel dat er in Nederland alleen katten los rondlopen vinden ze dat dan ook heel gek.

- Verjaardagen hier niet zo nauw genomen worden? Wij hebben een verjaardagskalender voor de kinderen in huis hangen maar een aantal data zijn hier verkeerd op overgenomen. Een maandje eerder of later, dat maakt niet zoveel uit. Ook niet iedereen weet zijn precieze leeftijd omdat geboortebewijzen vaak niet direct bij de geboorte worden aangevraagd. In Chera vroegen we aan Mr. Jozef hoe oud zijn zoontje nu was. ‘Jaa, ik denk, ja een jaar denk ik. Hij is geboren op 4 mei vorig jaar’. Wij: ‘Oh maar, dat is vandaag Mr. Jozef! Happy Birthday!’. Hij leek het echter niet helemaal te begrijpen en lachte maar een beetje schaapachtig naar ons.

- De dagdelen hier eerder beginnen dan in Nederland? Om 11 uur ’s ochtends zeggen ze al ‘goedemiddag’ (Kantium!) en vanaf 4 uur ’s middags is het al ‘goedenavond’ (Junai!).

- Het ziekenhuis hier wel bezoekuren heeft - tussen 6 & 7u ’s ochtends en6 & 7u ’s avonds - maar deze tijden blijkbaar alleen voor blanke mensen gelden? In Ghana is het normaal dat het ziekenhuis je alleen medische zorg geeft, maar geen eten en dergelijke. De familie moet hier voor zorgen. Toen Emelia in het ziekenhuis lag ging ik ’s avonds met Sarah eten brengen. Het was zoals altijd nog druk in het ziekenhuis en iedereen kon gewoon langs de bewaker lopen, behalve the white lady natuurlijk! Grote discussie met hem gehad en hij liep me de les te lezen alsof ik zijn vader was (look lady, can you read here, do you understand these visiting hours??). Uiteindelijk gaf hij me wel toegang (de reden was gelukkig overtuigender: ‘maar meneer ik mag mijn kind toch wel eten brengen? Wil je dat ze nog zieker wordt?’) en de keren daarna heb ik hem niet meer gezien gelukkig!

- Het heel raar is om ergens te wonen waar je 90% van de tijd eigenlijk geen idee hebt wat er allemaal gezegd wordt? Het engels van de kinderen en van mama Atimlie is niet zo goed, en zeker nadat Bedu en Monica hier weg waren werd er nog minder engels gesproken en werd er minder voor me vertaald. Dat levert soms vreselijk onverstaanbare en verwarrende gesprekken op. Als ik iets van Atimlie moet weten kan ze vijf minuten over hele andere dingen praten, en als ik dan de vraag nog een keer stel komt er uiteindelijk uit ‘ja weet ik niet’. Pff, vermoeiend! Communicatie is hetgeen waarmee ik hier dan ook de grootste moeite heb.

- Ik wel heel blij ben dat ik, ondanks dat de communicatie zo lastig is, hier als enige vrijwilliger woon? In Sandema wonen nog drie andere vrijwilligers uit Engeland en ik merk dat zij, doordat zij als een ‘blanke groep’ in een eigen huis wonen, veel verder van de lokale bevolking afstaan dan ik. Ook hun collega’s die in andere steden wonen leven als een soort expats die ’s ochtends met een taxi naar hun kantoor worden gebracht en verder vrij weinig met de lokale bevolking te maken krijgen behalve tijdens hun werk. Ikzelf heb al zoveel mensen en hun gewoonten leren kennen en dat maakt mijn verblijf hier ontzettend bijzonder en waardevol.

- De busreis terug naar Accra vreselijk was? Vanwege buspech hebben we meerdere keren stil gestaan en waren we uiteindelijk 5uur voor Accra helemaal ergens gestrand, en heb ik er dus uiteindelijk 28uur over gedaan in plaats van 18. Blegh.

- De vliegreis naar Nederland ook niet zo lekker ging? Omdat het vliegtuig nogal last minute kapot bleek te zijn arriveerde ik pas op maandagavond om 8u in plaats van zondagochtend half 11.

- Het erg koud is in Nederland? Hallo zon en 40 graden, waar ben je?!